YKS’de Pareto Kuralı (80/20): Az Çalışıp Çok Soru Yakalama Stratejisi
🎬 Giriş: “Çalış, Çalış, Daha Çok Çalış” mı? Yoksa Daha Zeki Çalış?
YKS’ye hazırlanan öğrencilerin büyük kısmı aynı tabloyla karşılaşıyor: Kalın kitaplar, sayfalarca notlar, bitmeyen denemeler ve bazen günün sonunda gözlerden taşan bir yorgunluk. “Ne kadar çok çalışırsam o kadar iyi olur” inancı, sanki başarıya giden tek yolmuş gibi görülüyor.
Ama bir dur. Gerçekten öyle mi?
Ya başarıya giden yol, daha fazla çalışmak değil de daha akıllı çalışmak olsaydı?
İşte burada sahneye, iş dünyasından çıkıp eğitim dünyasına transfer olan bir kural giriyor: Pareto Kuralı, yani meşhur 80/20 kuralı.
📖 Pareto Kuralı Nedir?
Pareto Kuralı’nın kökeni 19. yüzyıla kadar uzanıyor. İtalyan ekonomist Vilfredo Pareto, ülkesindeki toprakların %80’inin sadece nüfusun %20’sine ait olduğunu fark ediyor. Daha sonra bu durumun hayatın pek çok alanında tekrarlandığı görülüyor:
Satışların %80’i, müşterilerin %20’sinden geliyor.
İş yerindeki sorunların %80’i, çalışanların %20’sinden çıkıyor.
Günlük mutluluğun %80’i, aslında yaptığımız aktivitelerin %20’sinden kaynaklanıyor.
Bu kural eğitim dünyasına uyarlandığında, ortaya çok çarpıcı bir gerçek çıkıyor:
YKS’de soruların %80’ini, konuların %20’siyle çözmek mümkün.
🎯 YKS’de 80/20 Kuralının Uygulaması
Şimdi asıl meseleye gelelim. Pareto Kuralı’nı YKS’ye nasıl uyarlayabiliriz?
Konuların Hepsi Eşit Değil: Matematikte “Problemler” ve “Fonksiyonlar” bölümü, sınavda çok daha fazla soru getiriyor. Buna karşılık bazı alt konular yılda bir kez ya da hiç gelmeyebiliyor.
Kaynakların Hepsi Eşit Değil: Çözdüğün 5 farklı denemenin %20’si, aslında sana en çok katkıyı sağlıyor.
Çalışma Saatlerinin Hepsi Eşit Değil: 10 saat masa başında oturmak yerine, en verimli 2-3 saatlik odaklı çalışmayla daha fazla ilerleme sağlanıyor.
Yani mesele çok çalışmak değil, doğru yere yoğunlaşmak.
🔍 YKS’de Hangi Konular %20’ye Giriyor?
Tabii ki bu, her yıl ÖSYM’nin sınavda yaptığı dağılıma göre biraz değişebiliyor. Ama son yılların istatistiklerine baktığımızda, şu konular altın değerinde:
Matematik – TYT & AYT
Problemler
Fonksiyonlar
Polinomlar
Geometri’de üçgenler ve analitik
Türkçe
Paragraf (her sene %50’den fazla etki)
Sözcükte anlam
Cümlede anlam
Fen Bilimleri
Fizikte hareket ve kuvvet
Kimyada mol ve kimyasal denklemler
Biyolojide hücre, ekosistem ve kalıtım
Sosyal Bilimler
Tarihte inkılap dönemi
Coğrafyada harita bilgisi
Felsefe’de bilgi kuramı
👉 İşte bu konular, 80/20 kuralına göre sınavın bel kemiği.
🧩 Öğrenci Yaşamından Bir Örnek
Ali, günde 10 saat ders çalışan bir öğrenci. Ama çalışmasının büyük kısmını, sınavda nadiren çıkan detay konulara ayırıyor. Yorgun, stresli ve sürekli yetiştiremiyor.
Ayşe ise farklı bir yol izliyor. Çalışma saatlerini 80/20 kuralına göre düzenliyor. Soru istatistiklerine bakıyor, en çok çıkan konuları işaretliyor ve ağırlıklı olarak onlara odaklanıyor. Sonuç? Daha az saat çalışmasına rağmen, denemelerde Ali’den daha yüksek net yapıyor.
Bu hikâye hayali gibi durabilir ama aslında binlerce öğrencinin yaşadığı gerçek bir tablo.
⏳ 80/20 Kuralını Çalışma Programına Nasıl Uygularsın?
İstatistikleri İncele: Hangi konuların daha çok soru getirdiğini öğren.
Zamanını Orantılı Böl: Çalışma sürenin %80’ini, en çok soru gelen %20’lik konulara ayır.
Eksikleri Tespit Et: “Önemsiz” gibi görünen ama hiç bilmediğin konuları tamamen boşlama, ama onlara da tüm zamanını gömme.
Deneme Analizi Yap: Her denemeden sonra yanlışların hangi konudan geldiğini çıkar. Eğer bu konular “%20’lik kritik konular” arasındaysa, hemen üzerine git.
🎵 Eğlenceli Bir Benzetme: Pizza ve YKS
Diyelim ki kocaman bir pizza var. Normalde pizzanın her dilimi eşit gibi görünür. Ama gerçek şu: Senin en çok doyduğun kısım aslında pizzanın sadece %20’lik kısmı. O en bol malzemeli, en lezzetli bölge.
YKS de tıpkı öyle. Kitapların tamamını yemek zorunda değilsin. Doğru dilimleri seçersen, hem daha az yorulur hem de çok daha hızlı doyuma ulaşırsın.
📌 80/20 Kuralının Yanlış Anlaşılması
Dikkat! Pareto Kuralı, geri kalan %80’i tamamen boş ver demek değildir.
Amaç, kritik %20’yi merkeze almak.
Geri kalan konuları da “tamamlayıcı” olarak görmek.
Yani %20 seni sınavda yüksek netlere taşır, ama zirveye çıkmak için diğer konulardan da belli bir oranda çözmen gerekir.
⚡ Pratik Uygulama Taktikleri
Renk Kodlama: Çalışma defterinde en çok çıkan konuları kırmızıyla, daha az çıkanları maviyle işaretle.
80/20 Deneme Analizi: Bir deneme çözdüğünde yanlışlarının %80’inin aslında hep aynı %20’lik konulardan geldiğini fark edeceksin.
Mini Çalışma Seansları: Günün en enerjik saatlerini, Pareto’nun %20’lik kritik konularına ayır.
Kendi Pareto Listeni Yap: ÖSYM’nin soru dağılımına bakıp, kendine özel bir 80/20 listesi çıkar.
🎤 Öğrencilerin Dilinden 80/20
“Ben günde 12 saat çalışıyordum ama netlerim artmıyordu. 80/20’yi uygulayınca, sadece problemler ve paragraf çözerek 15 net arttım.”
“Kimya çalışırken her detayı ezberlemeye uğraşıyordum. Sonra fark ettim ki mol ve denklemlerle zaten soruların yarısını çözebiliyorum.”
🚀 Sonuç: YKS’de Daha Az Çalış, Daha Çok Başar
Pareto Kuralı, YKS öğrencileri için bir “sihirli değnek” değil ama doğru kullanıldığında oyunun kurallarını değiştiren bir strateji.
En önemli %20’lik konulara odaklan.
Zamanını bilinçli kullan.
Gereksiz detaylarda boğulma.
Unutma: YKS’de başarı, daha fazla ter dökmek değil, daha stratejik adımlar atmakla gelir. Ve belki de senin farkın, bu %20’lik kritik konuları erken keşfetmenden kaynaklanacak.